Menselijke evolutie

Ik heb op dit blog al wat artikelen geschreven met wat experimenteel karakter. Sommige worden beter gelezen dan andere. Ik zat te denken: wat lezen mensen nu echt graag? Conspiracy, vinden ze leuk. Of racisme. Dat mag officieel niet, maar doet iedereen natuurlijk stiekem toch.

In die thema’s zit een bepaalde overlap, zo lijkt het. Zo gaat conspiracy op Twitter tegenwoordig bijvoorbeeld over UFO’s: dat is hartstikke spannend. Zijn er misschien bijzondere buitenaardse wezens? Of het gaat over Atlantis, was er een bijzondere maatschappij onder water misschien? En via een portie racisme kan je je mooi afzetten tegen je buren.

Ik las gisteren het artikel “Human evolution”. Dat gaat een beetje over hetzelfde maar dan wetenschappelijk. Ik vond dit interessant omdat ik een verklaring zocht voor mijn “anders zijn”. Daar loop ik al een tijdje tegenaan. Hiervoor kon ik op het artikel Human Evolution interessante informatie vinden. Er stond dat mensen in de loop van de tijd van de ene in de andere soort hebben ontwikkeld. Er staan een aantal objectieve bij die kunnen dienen als “markers” voor een overgang. Die ging ik even nalopen; bij mijzelf en bij paar andere personen zoals Himmler, Saddam, Paulus, Khadaffi.

Ik maak onderscheid tussen fysieke kenmerken en mentale kenmerken. De grootste verschillen zitten bij de mentale kenmerken, maar ik noem eerst de fysieke kenmerken om te laten zien dat het niet alleen een kwestie is van verschillende manier van denken, maar verschillende manier van mens-zijn.

1 Activa zijde; fysieke kenmerken

1.1 Klimvaardigheid

Een van de kenmerken die de onderzoekers noemen voor overgang naar een andere fase is verminderde klimvaardigheid. Dit is inderdaad opvallend.

Als kinderen gingen we soms spelen op een veldje waar ook een rij bomen staan. Sommige waren perfect om in te klimmen, maar ik wist dat ik daar niet behendig in was dus bleef ik op de laagste tak. Ook klimmen bij gymles was een ramp, je hebt daar een klimrek bijna tot het plafond. Ik wilde daar niet op. Soms toch geprobeerd, maar niet helemaal verantwoord.

Ook later bleef ik dit houden. Klusjes zoals blad uit de dakgoot halen liet ik graag aan anderen over. Je zou kunnen denken dat hier sprake is van hoogtevrees. Maar ook bergwandelen, waarbij je toch op de grond staat, lukt niet goed.

In andere situaties merk ik het ook. Zoals als ik in Amsterdam in de tram stond. Bij bochten was ik de eerste die omviel, tenzij ik mij met twee handen vasthoud. Anderen staan gewoon met handen los en vallen nog niet om.

1.2 ruikvaardigheid

Een tweede opvallende factor die in het Wikipedia artikel werd genoemd is verminderde reukzin. Er stond dat bij menselijke evolutie ruikvaardigheid achteruitgaat in het voordeel van visuele waarneming.

Dat is inderdaad opvallend, ik kan bijna niet ruiken, zonder dat ik begrijp waarom niet. Omgekeerd is kijken in orde, ik kijk graag naar details. Zo had een collega laatst een nieuw montuur van haar bril, dan zeg ik: heb je nieuwe bril. En dan zegt ze: nee, alleen een nieuw frontje, maar opvallend dat je dat ziet.

1.3 stofwisseling

Als derde kenmerk stond snellere stofwisseling. Dat is ook een bekend kenmerk, ik kon altijd onbeperkt taart of chips eten zonder er dikker van te worden. Als je ouder wordt gaat dat niet helemaal meer op, maar vroeger altijd wel. Zodat mijn oma zei: neem nog maar taart

Ik weet niet of dat hierbij hoort, maar je ziet er ook wat jonger uit voor je leeftijd. Dat is iets wat mensen opmerken, je ziet er ongeveer tien of vijftien jaar jonger uit dan kalenderleeftijd. Aan de rimpels kan je de echte leeftijd wel zien, dat is niet anders, maar meer op het oog zie je er jonger uit. Ik heb mij in 2024 door een psychiater laten screenen en hij zei, naast dat sprake was van scherp opmerkingsvaardigheid: je ziet er studentikoos uit

1.4 sexual dimorphism

Als vierde kenmerk stond minder “sexual dimorphism”. Ik weet niet hoe ik dat precies moet vertalen. Het heeft niets te maken met transgender maar het betekent dat het onderscheid man/vrouw kleiner wordt.

Dat heeft misschien te maken met stoer doen: wees meer “een kerel”. Als je dat niet bent, dan levert dat niet automatisch krediet op.

Maar ook misschien qua bezigheden. Op de basisschool bij handvaardigheid kon je op gegeven moment kiezen tussen een vogelhuisje timmeren of een knuffeldier breien. Dat timmeren leek mij niet verstandig met mijn onhandigheid, en breien leek nog leuk ook, zeker als het gaat om een knuffeldier.

Omgekeerd kan ook bij vrouwen van dit nieuwe type sexual dimorphism voorkomen; ze kunnen wat stoerder zijn, zowel in uiterlijk als qua gedrag. Maar niet ten kosten van vrouwelijkheid. Bij normale populatie is dat anders; daar heb je ook vrouwen die wat stoerder zijn, maar dan lijkt het alsof je dan inlevert op iets anders; bijvoorbeeld dragen ze niet graag meer een jurk of een rok

2. Passiva zijde; denkvermogen

2.1 Taalvaardigheid

Hier zitten ook verschillen. Ook negatieve dingen. Zo vind ik leren vanmakkelijk, maar van vreemde talen moeilijk.

Je komt al in verzet omdat er uberhaupt verschillende talen zijn: waarom spreekt niet iedereen een en dezelfde taal en klaar. Ook bestaat taal uit allerlei regels die niet per se logisch zijn en daar erger je je aan: waarom moet ik dit leren? Zoals verschillen tussen pannekoek of pannenkoek

2.2 Boeken lezen

Ik vind de verhalen ook niet leuk. Voor Engels examen moest ik een boek lezen waarvan ik na tien pagina’s dacht: wat moet ik hiermee? Ik heb toen een samenvatting uit de bibliotheek gehaald en het examen “op bluf” gedaan.

Nee, boeken lezen blijft een apart verhaal. Zo vond ik het altijd leuk om te lezen, dus dacht ik in 2018: ik ga nog eens opnieuw beginnen met lezen. Ik pakte Tolstoy, Oorlog en Vrede, maar na herlezen van dit boek dacht ik: wat is dit voor klerezooi? Hij beschrijft in feite hoe ene Nikolaj een beetje een meisje Sonya loopt te treiteren. Aan het eind van het boek geeft de schrijver Tolstoy Sonya een sneer (“zielig figuur”) en ik denk: oei, wat een bagger.

Ik dacht: zeker beginnersfout. Maar daarna pakte ik Anna Karenina en dat was al net zo erg. Je kan ook kijken bij Dostojevski, een andere Russische schrijver. Maar in Misdaad en Straf gaat hij zeshonderd pagina’s moeilijk zitten doen over de meest simpele vraag: mag je een oud omaatje een mes in de rug steken ja of nee?

Dat is gek. Ik ging overschakelen naar filosofie. Dat was ook niet best. De grote denker Immanuel Kant zegt dat de werkelijkheid fundamenteel onkenbaar is. Dan denk ik: doe maar de deur open en stap naar buiten.

Er zit ook een soort “magisch denken” in deze mensen. De denker Hegel zegt dat de waarheid dynamisch is, alsof een appel in een banaan kan veranderen. Schopenhauer zegt dat de werkelijkheid illusie is. Ook al kan je de werkelijkheid horen, zien en voelen, meneer zegt dat het nep is. Ik dacht bij mezelf: moet ik jou eens even op je neus timmeren, dan zul je wel anders piepen.

3. Projectjes opzetten

3.1 nieuwe manier van wiskunde

Dit met de boeken valt voor mij onder categorie “moeilijk”. Het valt mij op dat andere mensen veel meer boeken hebben dan ik. Er is nog wel andere interessante wetenschap, meer exacte wetenschap. Ik heb daar een paar projectjes mee gedaan.

Dat is bijvoorbeeld wiskunde, dat is nog eens een “deugdelijke taal”. Dit bestaat uit allerlei formules. Daar kan ik geen touw aan vastknopen. Maar je kan ook schema’s maken, dan kan je voor je zien waar het over gaat. Dat vind ik een leuke manier van wiskunde doen, zoals simpel voorbeeld: hoe groot is de uil?

Deze puzzeltjes deed ik op Twitter, hier kan je soms veel likes mee scoren, mensen verbazen zich over de methode en hoe simpel het is:

In feite ben je hier aan het “balanslezen”; teken een schema, verdeel een vlak in twee helften, en je kan de oplossing eigenlijk visueel zien.

Dat kan ook met moeilijkere opgaves zoals de onderste. Hier gaat langzaam wel een apart fenomeen ontstaan. Dat soort kleine verschillen met klimvaardigheid en ruikvaardigheid is nog niet zo opvallend.

Het is al wel vreemder dat je boeken niet leuk vindt: vooruit dan maar. Maar als je zo’n puzzel op deze manier oplost, en je bent bijna de enige in de hele wereld die het zo doet, op deze 1-2-3 visuele methode dat is wel een beetje vreemd

3.2 Nieuwe manier van wetenschap

Helemaal leuk is dat je dit balanslezen ook op andere manieren kan toepassen. Zo heb je in de fysica Feynman diagrammen. Die kan je ook zien als een balans.

En je kan ook van de wereld op “macroniveau” een balans maken. Dat kan je doen aan de hand van religieuze teksten. Dan kan je zien dat er een mooie harmonie in zit:

Je kan daar een hele theorie op loslaten, hoe onze fysieke werkelijkheid zich verhoudt tot de geestelijke werkelijkheid; aan die geestelijke kant, de rechter Passiva kant lijkt iets te zitten als waarnemingsvermogen, en links Activa iets als potentiele energie, of goodwill, of God in religie.

Dat loopt soort van gelijk op. Dan kan je tenminste een beetje deugdelijk verklaren waarom er uberhaupt zoiets als een wereld bestaat; immers als er aan de Passiva kant mensen kunnen zijn, dan moet er aan de Activa kant wel een wereld zijn, anders is de boel niet in balans.

Omgekeerd, als er aan de Passiva kant mensen zijn, dan moeten die zich ook wel een beetje deugdelijk tot de Activa kant verhouden. Het hangt immers nauw met elkaar samen. Als wij een beetje gaan stoken aan de rechterkant Passiva, wie weet wat dat effect zal hebben op de linkerkant Activa: daar zit een enorme hoeveelheid potentiele energie, die ook wel wordt aangeduid met God en in economische zin als goodwill kan worden begrepen

Zo hebben ze tenminste religieuze teksten als Genesis een tot en met vier en Johannes een tot en met vier opgebouwd. Het schema is steeds dezelfde, hoewel in meerdere varianten:

4. Receptie van dit werk

Nu gaat hier een probleem ontstaan. Je kan dit soort dingen niet aan mensen uitleggen.
Hier gaat een fundamenteel probleem ontstaan, wat trouwens tot op de dag van vandaag nog hetzelfde is gebleven.

Een beetje verschil aan de Activa zijde in klimvaardigheid of reukvermogen stelt weinig voor of levert misschien maximaal irritatie op. Zoveel hoef je tegenwoordig niet te klimmen. Maar dit verschil aan de Passiva zijde is enorm.

Op basis hiervan heb ik nu vastgesteld dat het wel iets met evolutie te maken moet hebben, daarvoor is het verschil te groot.

Eerst realiseerde ik mij dat niet. Ik noem hier een paar negatieve ervaringen waar ik zelf ook inschattingsfouten gemaakt heb.

4.1 gesprekken met professoren

De teksten zoals ik hier ontleed, zijn natuurlijk al eerder gemaakt, sterker nog, het zijn oude teksten. Maar de analyses kennen mensen niet.

Maar ik dacht: zo moeilijk kan het niet zijn, je stapt gewoon bij aantal mensen naar binnen, legt het netjes uit, en ze zien het ook. Dan kunnen ze Schopenhauer en Hegel uit het raam mikken, geen “praatjes” meer, geen filosofie meer. Ook geen oude zemelaars als Augustinus of Calvijn. Maar kan je nu ook geesteswetenschappen eens op een serieuze manier gaan behandelen.

Dat gaat echter niet. Mensen kunnen dit niet zien. Het leverde een aantal nutteloze gesprekken op: tijdsverspilling.

Ik had ook het gevoel: ik zit hier helemaal niet op mijn plek. Ik herinner mij nog een gesprek met een professor en dacht: dat is een heel ander type dan ik. Ook het tweede gesprek met een andere professor idem: deze mensen zijn heel anders.

En dat bracht mij terug naar het idee van menselijke ontwikkeling: als sprake is van serieuze overgangen in menselijke ontwikkeling, dan is misschien sprake van een evolutionaire stap, waarbij twee verschillende soorten mensen ontstaat. Of misschien geen twee soorten, maar de mensheid kan divergeren in subgroepen.

4.2 bekijken van religieus leven

Dat is misschien al langer gaande. Deze teksten zijn immers niet van gisteren, en ook niet van eergisteren. Maar je ziet dat de teksten “op zichzelf” blijven staan. Het zijn teksten van een zo fenomenaal niveau, dat ze afkomstig moeten zijn van een aparte groep mensen.

Het zijn voor de normale populatie heilige teksten die soort van in de lucht zweven en waar een magische deken omheen hangt waar ze niet doorheen kunnen kijken.

Het verschil in beleving is enorm. Ondertussen doen ze hun eigen religie. Ik ben gaan kijken want ik ben nieuwsgierig: wat zou erin zitten. Maar voor iemand die goed kan waarnemen is dat soms wel even schrikken.

Zo hebben de katholieken een paus die eruit ziet als een circusartiest. Ze rijden hem rond in een auto die eruit ziet als een lijkwagen. Meestal zijn pausen oude mannen, dus je hebt het idee dat je kijkt naar een uitvaart.

Ze hebben rituelen waarbij de Passiva zijde niet bestaat uit “waarnemen” maar uit “lijden”: hoe meer lijden hoe beter. Ze hebben een heel heiligencircus en de ene heilige heeft nog meer geleden dan de ander, en Jezus het allermeest.

Hieromheen hebben ze bepaalde rituelen die bestaan uit het drinken van bloed van Jezus en het eten van vlees van Jezus, waarvan ik mij afvraag of ik hier een uiterste restant kannibalisme bespeur.

Maar ook protestanten doen niet zoveel met de teksten. Hun kerkdiensten hebben veel weg van “een schooltje”. Analyses maken over hoe waarnemingsvermogen zich verhoudt tot goodwill vindt niet plaats.

De vorige week was er een heel gedoe over “doop” en “wederdoop”: hoe moet dit. Dat beschouw ik als een vorm van met water spelen.

In het Evangelie staat: wedergeboren wordt je door water en Geest; als je daar een diepteanalyse op toepast, dan kan je water beschouwen als water dat stroomt, als symbool van informatieverwerkingssnelheid in de tijd, en dat loopt parallel met waarnemingsvermogen van de ruimte zoals in WISC/WAIS staat. Kom daar echter niet mee aan bij de normale populatie.

4.3 Screening universiteit

Dus het idee zou kunnen zijn: er is sprake van een menselijke evolutie. Deze conclusie kan natuurlijk fout zijn. Aan de andere kant kan ik ook geen andere vinden. Ik heb mij laten screenen door een psycholoog van een universiteit in 2023. Maar dat gaat niet goed, want met die evolutionaire voorsprong heb je een enorme mismatch.

Zo deden zij onderzoek volgens de WISC/WAIS methode. Dat bestaat uit een aantal testjes. Maar ik test de onderzoeker ook, en wel in de eerste vijf seconden. Ik kijk naar de manier waarop zij naar mij toe komt lopen, hoe zij mij een hand geeft, of ze wel of niet helder uit de ogen kijkt, en daarmee heb ik mijn analyse afgerond. Ik stel vast dat zij iemand is uit de normale populatie, klaar.

Omgekeerd doet zij veel testjes voor mij, waar best een groot aantal “behendingheidstesten” tussen zitten: je moet figuren of patronen ontdekken in vormen waarvan sommigen op mij de indruk maken van een berg spijkers, en andere een platgetrapt roze stuk kauwgom. Volgens hen zitten er echter bijzondere patronen in, die ik niet kan zien, dus ik scoor matig op die onderdelen. Op een ander onderdeel dat gaat over waarnemingsvermogen is de score wel hoog, 98-99% maar dat vinden ze maar een willekeurig onderdeel.
Je kan in deze test vooral goed scoren op het filteren van kleine details, formules, of andere kleine onderscheidingen. Dat is nu juist waar ik niet goed in ben, alleen basiskennis van heb. Als het juist is wat ik las op Wikipedia over menselijke evolutie, dan verlies je bij evolutie bepaalde eigenschappen, juist dit soort technische kennis; ervoor in de plaats krijg je een wat meer ruimtelijke kennis zoals de factor associatievermogen, waarnemingsvermogen, balanslezen. Dit zit echter niet in hun WISC/WAIS systeem, althans, als ondergeschikt onderdeel.

4.4 Screening psychiater

Ik heb mij eind 2023 en begin 2024 ook door psychiaters laten screenen en dat ging al net zo fout. Ik doe weer een eerste “snelle scan” van deze mensen. Dat gaat eerst weer op activa kenmerken, zoals hoe snel ze lopen, kijken ze helder uit de ogen, waarom heeft de ene meneer gymschoenen aan, waarom heeft de andere meneer zoveel gadgets op zijn kamer staan, en waarom praat de mevrouw met zo’n aparte stem? Vervolgens kijk je aan de Passiva zijde of ze in staat zijn mijn teksten te begrijpen, wat niet het geval is want ze kunnen die niet valideren.

Je merkt aan de hand van een paar kenmerken dat je te maken hebt met een ander type mensen.

Op dat moment wist ik nog niet van “menselijke evolutie” en hoe je dat kan vaststellen aan de hand van kenmerken als klimvaardigheid, reukvermogen. Je kan het alleen maar voelen. En het levert irritaties op. Al binnen een paar weken hadden we dan ook irritaties.

Zij hadden van hun kant ook geen theorie over menselijke evolutie, dus het enige wat ze konden zeggen was: jij bent excentriek. Maar verder geen psychiatrische aandoening. Hetzelfde kwam uit de screening in 2024.

5. Nog een poging doen?

Nu ik deze nieuwe gedachte heb van menselijke evolutie, ga ik dit misschien nog eens opnieuw aan hen voorleggen. Maar ik moet nog even denken of ik dat doe en zo ja in welke vorm.

Een ding is dat ik natuurlijk iets te bieden moet hebben. Wie zou iemand in zijn huis uitnodigen die “vervolgens de meubels en de gordijnen gaat afkraken”? Dan haal je maximaal een vervelende plaaggeest in huis.

Toch zou je elkaar ook wel kunnen treffen, vermoed ik. Ik vermoed namelijk dat het hoogste denkniveau aan hun kant, parallel loopt met de eenvoudigste weergave van het denken aan mijn kant.

Een beetje simplistisch voorbeeld hiervan is honkballen. Ik was niet goed in sport en helemaal als er een klimrek aan te pas kwam, maar honkballen ging goed, want dat is afhankelijk van visueel vermogen. Je hoeft niet sterk te zijn maar als je goed op de bal let, kan je hem precies op het goede moment raken. Hierdoor kon ik net zover slaan als de beste speler uit de normale jongens.

Hetzelfde met tennis, maar dan uitsluitend de opslag. Het beste kon ik direct een “ace” slaan, want als de bal terugkwam had ik een probleem, ik was namelijk niet goed in tennis, behalve de opslag.

Ik noem dit even als voorbeeld dat je elkaar ook wel kunt toenaderen: hun beste slagman sloeg dezelfde afstand als ik.

Met dat doel heb ik afgelopen jaar de teksten op dit blog meer en meer verfijnd. In het begin waren de teksten “wild”: ze waren niet netjes. Ik heb ze het laatste jaar in meerdere mate vereenvoudigd.

Aan de hand hiervan zou bijvoorbeeld een universiteit hun WISC/WAIS systeem kunnen uitbreiden. Misschien niet in de basis, die zal voor de normale populatie wel geschikt zijn. Maar mochten er “rare vogels” tussen zitten, dan zou je ze een extra test of extra psychologisch onderzoek kunnen aanbieden.

Ook zou ik misschien de doelstellingen wat kunnen aanscherpen. Ik kan hier voor mijzelf praten. Maar misschien ook voor anderen. Want er lijken nog wel meer personen in onze werkelijkheid die behoren tot de “nieuwe mens”.

Die lopen echter vaak met hun ziel onder hun arm door het leven. Zo is in de Bijbel Paulus een opvallende persoon.

Zijn teksten zijn uit de kunst, zowel qua vorm als qua inhoud: lekker strak, straightforward. Hij liep zijn hele leven zijn benen uit het lijf achter andere mensen aan te hollen om ze aan te jagen.

Dat lukte echter niet. Nu tweeduizend jaar latern snappen mensen zijn teksten nog steeds niet (ik heb een paar analyses elders op dit blog, die vind je nergens anders). Het zou leuk zijn als mensen beseffen wat Paulus eigenlijk was, misschien dat dan een lichtje gaat branden: leuk voor de oude meester.

Ook voor andere mensen. Er zullen ongetwijfeld nog wel meer “nieuwe mensen” komen. Bovendien hebben die ook meerwaarde in een maatschappij. Ze kunnen helpen om processen waar anderen vastlopen op te lossen.

Zo hebben we in Nederland een gigantisch asielprobleem. De normale populatie komt daar niet uit. Ik zeg: je kan gewoon op je website plaatsen: als je je houdt aan de regels van je land, dan gebeurt je daar niets, doe je dat niet, pech dan doei eigen risico. Zo leg je de verantwoordelijkheid bij de mensen zelf, het is nog netjes ook.

Je kan ze ook aanbieden dat als ze toch niet in hun land kunnen leven, dat ze maar hun best doen via een normale procedure te emigreren, anders dan via een “gratis snelweg naar Ter Apel”

Dit soort “supersnelle oplossingen” bestaan niet in onze huidige maatschappij. Ook al liggen deze oplossingen gewoon voor je neus.

Ze zijn natuurlijk wel “brutaal”. Volgens de huidige regels mag dit helemaal niet: een beetje op je Rijksoverheid website een paar regels plaatsen en dat mensen het dan maar zelf moeten uitzoeken.
Daarvoor moet je dan ook wel een heel stevige basis hebben, en die kan je niet vinden in juridische procedures, maar dat is een soort “Befehl ist Befehl” politiek.

Dat is gelijk nog een volgend voordeel. Er waren namelijk wel eens een stel types van de nieuwe mens, of misschien nog niet van deze soort maar net eronder, en die gingen in de politiek. Omdat zij slimmer waren dan anderen, staken ze al snel boven de rest uit. Denk aan mensen in het Midden-Oosten als Khadaffi of Saddam Hussein.

Als je deze namen leest, realiseer je je misschien ook tegelijkertijd dat het niet altijd lieverdjes waren.

Ze steken boven anderen uit zowel in positieve als in negatieve zin. Als je kijkt naar Saddam, dan heeft die heel wat misselijke streken uitgehaald. Als ik echter kijk naar het proces van Saddam, en hoe hij de rechter te woord staat, dan moet ik haast lachen, hier heb je te maken met een “nieuwe mens” of tenminste iemand die erbij in de buurt komt, die tegenover iemand uit de normale populatie staat. De rechter krijgt helemaal geen vat op hem.

Ook personen als Hitler en Himmler zou je kunnen indelen onder “nieuwe mens” of mensen die daarbij in de buurt kwamen. Dit waren natuurlijk ook brutale figuren.

Ze lijken een beetje te willen fungeren als God en Jezus. Hitler gaat dan als God een imposant Rijk bouwen en Himmler gaat als Jezus de ongewenste elementen opruimen. Dus Hitler voor het positief opbouwende werk en Himmler voor het vuile werk achter de schermen.

Ze gingen natuurlijk uit de bocht vliegen. Ze baseerden hun politiek op basis van brutaliteit en geweld: het recht van de sterkste. Op basis daarvan gingen ze een nieuw Rijk stichten. Daarin zou dan “de nieuwe mens” komen te wonen.

Een nieuwe mens kan je mogelijk echter niet maken: dat lijkt een kwestie van menselijke evolutie en die “gebeurt gewoon”, “achter je rug om”. Je kan nog zoveel geweld toepassen, daarmee kan je iemand niet veranderen. Je kan mensen ook niet bekeren, zoals ze proberen in het christendom, mensen blijven toch hetzelfde. Je hebt ze zogenaamd bekeerd, en als je je omdraait, doen ze alweer gewoon als altijd. Het enige wat je zou kunnen bedenken, althans nee, het enige wat ik op dit moment zou kunnen bedenken, is dat je de “nieuwe mensen” eruit licht, je kan mensen erop screenen, en dat je ze inzet als adviseurs.

Om die reden twijfel ik ook of mensen als Himmler, Hitler, Saddam, Khadafi, echt nieuwe mensen waren: want waarom gingen zij in de politiek. Dat is een gigantische “no go” voor mij: in de politiek gaan. Dan spring je namelijk middenin de populatie normalen mensen. Voor mij is het van belang er enige afstand toe te bewaren: zowel prettig voor hen als voor mij.